Nanomboka fantatra ny atao hoe Tsena Karbôna tamin’ny taona 2008. Nisitraka azy voalohany i Madagasikara ny taona 2023, hitandroana ny atiala an-tanety.
Maridrefy mifandray amin’ny fampihenana na fanafoanana ny fiparitahan’ny singa dioxyde de carbone (CO2) na ny singa mifanahantasahana aminy, Gaz à effet de serre (GES) milanja 1 taonina na ny mifandanja aminy ny atao hoe Tsena karbôna (crédit carbone). Napetraka izy io ao anatin’ny dingana amin’ny tsena iraisam-pirenena entina hampihenana ny fiantraikan’ny fiovan’ny toetr’andro. Rafitra ifanakalozan’ny mpisehatra ara-panjakana na amin’ny tsy miankina amin’ny alalan’ny fetra voafaritra (quota) na koa ambara.
Faritana amin’ny ala voajanahary voaaro ny fatran’ny tsena karbôna voatahiry. Aroso eo amin’ny tsena iraisam-pirenena ka afaka mividy azy ny rafitra iraisam-pirenena, na koa ny orinasa vaventy indostrialy, sokajiana ho mpanimba ny tontolo iainana, noho ny fihariana ataony.
Havokavoky ny tontolo mananaina ny atiala. Manodidina ny 7 tapitrisa ha ny ala an-tanety eto Madagasikara, manome ny 10%
ny velaran-tany manontolo. Voakasik’izany ny tapany atsinanana. Nahazo famatsiam-bola, voalohany, avy amin’ny Banky iraisam-pirenena, tamin’ny tsena karbôna, mitentina 8,8 tapitrisa dolara, i Madagasikara, ny desambara 2023. Mifanandrify amin’ny fampihenana ny fiparitahan’ny karbôna milanja 1,76 tapitrisa taonina. Tafiditra ao anatin’ny Fampihenana ny fiparitahan’ny entona vokatry ny fandripahana ala (Redd+).
Firenena fahatelo nahazo ity vola ity i Madagasikara, miampy an’i Mozambika sy i Ghana.
Mitotaly 50 tapitrisa dolara ny famatsiam-bola, ka aloa intelo miantoana ny famoahana azy araka ny fifanarahana ERPA, entina hampihenana ny fiparitahana entona CO2 milanja 10 tapitrisa taonina. Voakasik’izany ny tapany atsinanan’i Madagasikara.
Tetikasa 15
Nilaza ny tomponandraikitry ny asa ao amin’ny Banky iraisam-pirenena, i Atou Seck, fa manan-danja amin’ny fiarovana ny tontolo mananaina ny ala atsinanan’i Madagasikara amin’ny lafiny rohivoahary. Voakasik’izany ny fampihenana sy ny fiatrehana ny fiovan’ny toetr’andro, ny fiarovana ny sahandriaka, ny fampihenana ny haintany sy ny tondradrano.
Araka ny tatitry ny Banky iraisam-pirenena, anisan’ny tena mandripaka ny ala atsinanan’i Madagasikara ny fambolena, ny fanamboarana saribao sy fikapana kitay, ny fitrandrahana harena an-kibon’ny tany tsy ara-dalàna, ny fitrandrahana hazo ary ny fiompiana ankalamanjana.
Nilaza ny mpandrindra ny Birao nasionalin’ny Tsena karbôna (BNCCREDD+), Ravelomanana Lovakanto, fa miisa 15 ny fandaharanasa voarakitry ny REDD+ ho an’i Madagasikara. Misy ny drafitrasa manokana misahana ny fitsinjarana ny famatsiam-bola, ka tena misitraka ny ampahany betsaka ny vondron’olona eny ifotony. Nanamarika ny Dredd Sofia, ny DR Manantsoa Clermond, fa tsy lelavola no zaraina, fa amin’ny alalan’ny fananganana fotodrafitrasa ho an’ny vahoaka. Eo koa ny fanarenana ny faritr’ala simba, sy
ny fampiharana fambolena manaja ny tontolo iainana. Misy ihany anefa ny ampahany lelavola, hatao tambim-bola ho an’ireo mpanara-maso na ny mpisafo ala,
ohatra.
Mitahiry CO2 avo 4 heny ny ala honko
Mahatratra 300 000 ha ny ala honko eto amintsika, ka ny morontsiraka andrefana no tena ahitana azy. Nambaran’ ny talem-paritry ny Tontolo iainana sy ny fampandrosoana maharitra Sofia, ny Dr Manantsoa Clermond, fa ahazoana tombony kokoa ny ala honko satria mitahiry entona karbôna avo efatra heny miohatra amin’ny ala an-tanety.
Nanantontosa: Njaka Andriantefiarinesy
French