… Tsy ampy, tsy ampy, tsy ampy ! Tena izay mihitsy fa tsy sanatria be filaza. Rehefa mety ho zavakanto na kolontsaina malagasy, saika tratran’io avokoa. Antony iray mahatonga ny Malagasy ho maro « fahiny » sy « vakoka ». Raha ao amin’ny hira fotsiny, tokony hisy ve ny « kalon’ny fahiny » ? Raha ny vanim-potoana nipoiran’ny hira « Fitia manalasala » ve dia tokony ho fahiny raha oharina amin’ny « Rahodra » ? Toy izany koa ny teatra, vitsy dia vitsy ny piesy vaovao fa saika ny tany aloha ihany no iverenana lalaovina.
Mpaka tahaka, mpaka tahaka, mpaka tahaka ! Toetra ananan’ny « mpanao zavakanto », sasany, eto Madagasikara ihany koa io. Ny mpamorona, miezaka ny manara-baovao, hono, mba tsy ilaozan’ny toetrandro. Tsy izay anefa no izy fa variana maka tahaka amin’ny any ivelany ka tsy mahita ny fototra ato anatiny.
Nanana aingam-panahy kokoa ve ny Malagasy fahiny raha oharina amin’ny ankehitriny ? Halaim-panahy ny mpitia zavakanto tia manao fampitahana hamaly « eny ». Sa fatra-panaja ny « soa fianatra » ny Malagasy mpamorona ka nivily any amin’ny halatahaka? Mety ho antony avokoa ireo sy ny maro hafa…
Antony iray maha latsaka an’elanelany ny zavakanto sy ny kolontsaina malagasy ny tranga tahaka ireny. Ny vitan’ny teo aloha lazaina fa « fahiny » na « vakoka ». Ny an’ny ankehitriny koa anefa toa manalasala ny hiantsoana azy ireny ho « vaovao ». Tsy azo hadinoina ihany koa anefa ity tranga iray ity. Havanana amin’ny famoronana ny Malagasy fa ny hoentiny manatanteraka izany ho tonga asa mivaingana no sarotsarotra !
HaRy Razafindrakoto
French