Haikanto sy sehatr’ asa anisan’ny mbola malalaka ny tontolon’ny sarimihetsika eto Madagasikara, araka ny nambaran’ ireo Malagasy matihanina eo amin’io sehatra io. Mbola maro ihany koa ny ezaka tokony hatao mba hahatonga izany ho matihanina sy ara-dalàna.
Ny taona 70 no tena fiaingana ho an’ny sinema malagasy. Nahitana ny fanokafana ny “Consortium Cinematography”, ny efitrano lehibe REX, ny taona 1950 ary ny fanokanana ny “Métro”, ny taona 1948. Teraka avy amin’
ny horonantsary fanadihadiana ny sinema. Ny taona 1947 no novokarin-dRaberojo, ny “La Mort de Rasalama”. Niseho ny fampielezam-peo an-kalamanjana, ny taona 1970. Lasa malaza, ary andrasan’ny rehetra ny fotoana anatanterahina izany. Nanomboka ny taona 1969, naneho fahalianana tamin’ny fampiroboroboana ny sinema, izay mety ho fitaovam-piadiana mahomby ho an’ny fampandrosoana, ny vahoaka malagasy, izay tantsaha ny 90%. Mifanaraka amin’izany ny politika. Niforona tamin’ny taona 1969 ny Foibem-pamokarana ny Sarimihetsika malagasy (CMPFE) mba hamokarana horonantsarimihetsika sy horonantsary fanadihadiana fohy sy antonony. Nahafahana nampiseho horonantsary fanabeazana sy fanadihadiana miisa 21 tany amin’ireo tanàna lavitra indrindra manerana ny Nosy ny fiaraha-miasa akaiky tamin’ny hetsika fanentanana any ambanivohitra. Tamin’ny 1972, nahazo ny loka ho an’ny sarimihetsika fohy tsara indrindra, tao amin’ny Fespaco any Ouagadougou (Burkina-1972), ny sarimihetsika “L’Accident” notontosain’i Benoît Ramampy. Farany, “Very Remby” na “Le Retour” an’i Solo Ignace Randrasana, “Rovi-damba ririnina” an’i Jeannot Rarojo ary “Asakasaka” an’i Limby Maharivo no novokarina tamin’ny taona 1973. Tamin’izany fotoana izany, teto Madagasikara no niofana ny ankamaroan’ny mpanatontosa, avy eo dia tonga lafatra ny fahaizany tany Frantsa, tany amin’ny sekoly malaza. Nanangana fiofanana ho an’ny teknisianina nandritra ny taona 1960 sy 1975 ny CMPFE. Manodidina ny taona 1970, nanomboka nanome fanomezana ho an’ny mpanatontosa ny “Consortium Cinematographic”. Tamin’ny taona 1975, nisy teatra teo amin’ny dimampolo teo nanerana ny firenena. Teatra 10 no nananan’ny “Consortium Cinematography”, dimy teto an-drenivohitra ary iray isaky ny faritany. Ny fizarana sy ny fikojakojana ny teatra rehetra anefa dia notantanan’ny “Consortium Cinematography” izay nanafatra sarimihetsika hatramin’ny 350 isan-taona. Na izany aza anefa, nosakanan’ny revolisiona sosialista, izay nihevitra ny sinema ho tsy nofinofy, fa fitaovana fampielezan-kevitra ara-politika.
“Ilo tsy very” par Solo Randrasana.
Kihon-dalana ho an’ny haikanto malagasy fahafito ny taona 1975. Ny fametrahana fitondrana “revolisionera” tamin’ny 1975, napetraka teo ambany fahefan’ny manamboninahitra miaramila Ratsiraka Didier, dia hanakorontana ny fampandehanana ny sehatry ny haino aman-jery. Araka ny voalazan’ny Satan’ny Revolisiona sosialista malagasy. Tsy maintsy manampy amin’ny fanatrarana ny tanjona fototra amin’ny revolisiona, araka izay voafaritra ny vaovao, na an-tsoratra, na am-bava, na feo. Nanomboka tamin’ny 1978 ka hatramin’ny 1992, filma 1 094 monja no nafarana. Nanomboka tsy liana intsony ny olona ka foana ny teatra. Ny sarimihetsika rosianina na koreana, misy dikanteny amin’ny teny frantsay na amin’ny dikanteny voalohany lasa vao mainka nampisaraka ireo tanora izay tao anatin’ny fanagasiana, izay tsy nahatakatra afa-tsy ny sarimihetsika amin’ny tenim-pireneny. Avy eo ny vahoaka nitodika tany amin’ireo horonantsarimihetsika vitsivitsy izay tsy mila mamaky ny dikanteny frantsay sy ny klioban’ny horonantsary miafina, niseho tamin’ny 1985, ary nahita fahombiazana tsy nisy toy izany ny taona 1986. Nanomboka tamin’ny 1981 hatramin’ny 1996, nitombo ny isan’ny mpijery sinema teto Madagasikara.
Lasa fanatobiana entana
Nanomboka ny taona 1989, nanidy tsikelikely ny varavarany ireo efitrano fijerena sinema ary lasa fanatobiana entana sy trano fandraisam-bahiny sisa. Teto an-drenivohitra, ny Ritz sy ny Rex ihany no tavela. Any amin’ny faritany, mikatona ny efitranon’i Fianarantsoa, Mahajanga ary Toliara. Tamin’ny jona 1996, nandao tanteraka ny teatra ny vahoaka ary nanidy ny varavarany ny teatra rehetra teto an-dRenivohitra. Nanomboka ny taona 1975, rehefa niditra tao anatin’ny vanim-potoana matory ny famokarana sarimihetsika. Nitodika tany amin’ny fahitalavitra, eo an-toerana, ireo teknisianina voaofana tamin’ny teknikan’ny sinematografika ary nisafidy ny endrika laha-tsary mba hamokarana horonantsary fanadihadiana. Nisy horonantsary noforonina tamin’ny: “The Price of Peace” notarihin-dRakotozanany Abel,
ny taona 1987, “Liza” notarihin’i Solo Ignace Randrasana, tamin’ny taona 1995 ary “Adim-Piainana” notontosain-dRakotonanahary François, tamin’ny taona 1996.
Ny famokarana sarimihetsika dia voafetra ho efatra ihany. “Dahalo, Dahalo”, ilay nataon’i Ramampy Benoît, ny taona 1983, saingy tsy azo naseho afa-tsy tamin’ny efijery, teto Madagasikara, tamin’ny taona 1990. Voasivana ity sarimihetsika ity satria tena nampiseho ny olan’ny tsy fandriampahalemana any ambanivohitra. Ilay sarimihetsika “Ilo Tsy Very” na “Ny tavy tsy very” notontosaina tamin’ny taona 1985, an’i Solo Ignace Randrasana, horonantsary ara-tantara momba ny fikomiana tamin’ny fanjanahan-tany frantsay, fiaraha-miombon’antoka Alzeriana sy Malagasy.
Nanatontosa : Lin
French