Andro vitsy sisa, tafiditra ao anatin’ ny fanamarihana ny « Iray volan’ny teny malagasy »
i Madagasikara. Vanim-potoana fanarenana ny lesoka. Fampahatsiahivana ny tantara sy fanitsiana ny dia ihany koa anefa.
Anisan’ny niteraka ny « Raharaha 13 mey 1972 » ny fanaovana tsinontsinona ny mpianatra malagasy. Tafiditra tao anatin’izany ny fampiasana ny teny malagasy any an-tsekoly… Ho fanarenana ny lesoka, nirona tany amin’ny « fanagasiana » i Madagasikara nanomboka ny taona 1975. « Nogasiana » avokoa ny taranja rehetra. Nezakezahina ny famadihana ireo anarana sy voambolana vahiny, ho teny malagasy. Nipoitra ny « sokodrevo », ny « goro fanahotoana », tany amin’ny taranja fizika sy simia, ny « vala famaritana » tany amin’ny matematika, ny « lahimbony » tany amin’ny taranja zavaboahary, sns.
Tsy io endrika io anefa no mahamaika. Vao mainka niteraka fahasarotana lehibe ny « fanagasiana », teto. Lany fotoana tamina dikan-teny ny mpikaroka. Na ny mpampianatra hampita izany aza, sadaikatra. Voasoketa hatramin’ny teny malagasy. Nolazaina fa tsy ampy hoenti-mampianatra, satria, tsy ampy voambolana, hono. Ny taranja siantifika no tena nahenoina izany.
Hafa raha samy olona!
Na inona na inona taranja ianarana any an-tsekoly, ny teny malagasy no teny hoentina mampianatra azy ireny. Io no fanagasiana novolavolaina sy nokasaina hotanterahina taorian’ny « Raharaha 13 mey 1972 ». Saingy, navily lalana izany ny taona 1975. Diso lalana tamin’ny « fanagasiana » ny fampianarana sy ny fanabeazana eto Madagasikara. Kanefa, tsy nisy afaka nanarina izany taty aoriana. Vao mainka aza nohamafisina tamina endrika hafa indray ilay « fanagasiana » tsy nandeha araka ny tokony ho izy.
Ny Sinoa, ampianarina amin’ny teny sinoa. Ny Anglisy ampianarina amin’ny teny anglisy. Ny Frantsay, ampianarina amin’ny teny frantsay… Fa, ny an’ny Malagasy no hafa indrindra, satria, teny vahiny no teny hoentiny mampianatra ny taranany. Hafa raha samy olona ny Malagasy!
HaRy Razafindrakoto
French