Haikanto sy sehatrasa anisan’ny mbola malalaka ny tontolon’ny sarimihetsika eto Madagasikara, araka ny nambaran’ireo Malagasy matihanina eo amin’izany sehatra izany. Mbola maro ihany koa anefa ny ezaka tokony hatao mba hahatonga izany sehatra izany ho matihanina sy ara-dalàna.
Ny taona 70 no tena fiaingana ho an’ny sinema malagasy. Nahitana ny fanokafana ny “Consortium Cinematography”, ny efitrano lehibe Rex, ny taona 1950 ary ny fanokanana ny “Métro”, ny taona 1948. Teraka avy amin’ny horonantsary fanadihadiana ny sinema. Ny taona 1947 no novokarin-dRaberojo ny “La Mort de Rasalama”. Niseho ny fampielezam-peo an-kalamanjana, ny taona 1970. Lasa malaza ary andrasan’ny rehetra ny fotoana anatanterahina izany. Nanomboka ny taona 1969, naneho fahalianana tamin’ny fampiroboroboana ny sinema, izay mety ho fitaovam-piadiana mahomby ho an’ny fampandrosoana ny vahoaka malagasy, izay tantsaha ny 90%. Mifanaraka amin’izany politika izany, niforona tamin’ny taona 1969 ny Foibem-pamokaran’ny sarimihetsika malagasy (CMPFE) mba hamokarana horonantsarimihetsika sy horonantsary fanadihadiana fohy sy antonony. Nahafahana nampiseho horonantsary fanabeazana sy fanadihadiana miisa 21 tany amin’ireo tanàna lavitra indrindra manerana ny Nosy ny fiaraha-miasa akaiky amin’ny hetsika fanentanana any ambanivohitra. Tamin’ny 1972, nahazo ny loka ho an’ny sarimihetsika fohy tsara indrindra tao amin’ny Fespaco, Ouagadougou (Burkina- 1972), ny “L’Accident” notontosain’i Benoît Ramampy. Fanampin’izay, “Very Remby” na “Le Retour” an’i Solo Ignace Randrasana, “Rovi-damba Ririnina” an’i Jeannot Rarojo ary “Asakasaka” an’i Limby Maharivo no novokarina tamin’ny taona 1973. Tamin’izany fotoana izany, teto Madagasikara no niofana ny ankamaroan’ny mpanatontosa, avy eo dia tonga lafatra ny fanampiana fahaizany tany Frantsa, tany amin’ny sekoly malaza. Nanangana fiofanana ho an’ny teknisianina nandritra ny taona 1960 sy 1975 ny CMPFE. Manodidina ny taona 1970, nanomboka nanome fanomezana ho an’ny mpanatontosa ny “Consortium Cinematographic”. Tamin’ny 1975, nisy teatra teo amin’ny dimampolo teo ho eo nanerana ny firenena. Teatra 10 no nananan’ny “Consortium Cinematography”, dimy teto an-dRenivohitra ary iray isaky ny faritany. Ny fizarana sy ny fikojakojana ny teatra rehetra anefa dia notantanin’ny “Consortium Cinematography”, izay nanafatra sarimihetsika hatramin’ny 350 isan-taona. Na izany aza anefa, nosakanan’ny revolisiona sosialista, izay nihevitra ny sinema ho tsy nofinofy fa fitaovana fampielezan-kevitra ara-politika izany.
“Ilo tsy very” an’i Solo Randrasana.
Kihon-dalana ho an’ny haikanto fahafito, ny taona 1975. Ny fametrahana fitondrana revolisionera tamin’ny 1975, napetraka teo ambany fahefan’i Didier Ratsiraka, dia anakorontana ny fampandehanana ny sehatry ny haino aman-jery. Araka ny voalazan’ny Satan’ny Revolisiona sosialista malagasy. Tsy maintsy manampy amin’ny fanatrarana ny tanjona fototra amin’ny revolisiona, araka izay voafaritra, ny vaovao an-tsoratra, na am-bava, na feo. Nanomboka tamin’ny 1978 ka hatramin’ny 1992, filma 1 094 monja no nafarana. Nanomboka tsy liana intsony ny olona ka foana ny teatra. Ny sarimihetsika rosianina na koreana, misy dikanteny amin’ ny teny frantsay na amin’ ny dikanteny voalohany lasa vao mainka nampisaraka ireo tanora, tao anatin’ny fanagasiana, izay tsy nahatakatra afa-tsy ny sarimihetsika amin’ny tenim-pireneny. Avy eo ny vahoaka nitodika tany amin’ireo horonantsarimihetsika vitsivitsy izay tsy mila mamaky ny dikanteny frantsay sy ny klioban’ny horonantsary miafina, niseho tamin’ny 1985, ary nahita fahombiazana tsy nisy toy izany tamin’ny taona 1986. Nanomboka tamin’ny 1981 hatramin’ny 1996, nitombo ny isan’ny mpijery teto Madagasikara.
Lasa fanatobiana entana
Nanomboka ny taona 1989, nanidy tsikelikely ny varavarany ireo efitrano fijerena sarimihetsika ary lasa fanatobiana entana sy fandraisam-bahiny. Teto an-dRenivohitra, ny Ritz sy ny Rex ihany no tavela. Any amin’ny faritany, nikatona ihany koa ny efitranon’i Fianarantsoa, i Mahajanga ary i Toliara. Tamin’ny jona 1996, nandao tanteraka ny teatra ny vahoaka ary nanidy ny varavarany ny teatra rehetra teto an-dRenivohitra. Nanomboka tamin’ny 1975, rehefa niditra tao anatin’ny vanim-potoana matory ny famokarana sarimihetsika. Nitodika tany amin’ny fahitalavitra teo an-toerana ireo teknisianina voaofana tamin’ny teknikan’ny cinematografika ary nisafidy ny endrika lahatsary mba hamokarana horonantsary fanadihadiana sy horonantsary. Nisy horonantsary noforonina tamin’ny “The Price of Peace” notarihin-dRakotozanany Abel, ny taona 1987, “Liza” notarihin’i Solo Ignace Randrasana, tamin’ny taona 1995, ary “Adim-piainana” notontosain-dRakotonanahary François, tamin’ny taona 1996.
Ny famokarana sarimihetsika dia voafetra ho efatra ihany. “Dahalo, Dahalo”, ilay nataon-dRamampy Benoît, tamin’ny 1983. Saingy tsy azo naseho afa-tsy tamin’ny efijery, teto Madagasikara, tamin’ny 1990. Voasivana ity sarimihetsika ity satria tena nampiseho ny olan’ny tsy fandriampahalemana any ambanivohitra. Ilay sarimihetsika “Ilo tsy very” na “Ny tavy tsy very” notontosaina tamin’ny 1985 an’i Solo Ignace Randrasana, sarimihetsika ara-tantara momba ny fikomiana tamin’ny fanjanahantany, fiaraha-miombon’antoka alzeriana sy Malagasy.
French